ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی گسترده و تنوع توپوگرافی قابل توجه، از داشتن اقلیم های بسیار متنوعی برخوردار است. این تنوع اقلیمی به طور کلی به چند دسته اصلی تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌های منحصربه‌فردی در دما، بارش و پوشش گیاهی دارند.
انواع تنوع اقلیمی ایران
۱. اقلیم مدیترانه‌ای (معتدل ساحلی)
این اقلیم عمدتاً در نوار ساحلی خزر (گیلان، مازندران، و گلستان) مشاهده می‌شود. ویژگی اصلی آن تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان‌های معتدل و پربارش است. به دلیل رطوبت بالا، پوشش گیاهی انبوه و جنگلی (هیرکانی) در این مناطق غالب است.
۲. اقلیم کوهستانی (سرد): این نوع اقلیم در سلسله کوه‌های البرز در شمال و زاگرس در غرب و جنوب غرب غالب است. زمستان‌ها بسیار سرد با بارش برف سنگین و تابستان‌ها معتدل و کوتاه است. این مناطق سرچشمه اصلی رودخانه‌های بزرگ ایران بوده و پوشش گیاهی آن‌ها بیشتر شامل مراتع و جنگل‌های برگ‌ریز است.
۳. اقلیم نیمه خشک و کوهپایه ای: بخش عظیمی از فلات مرکزی ایران، از جمله دامنه‌های جنوبی البرز و ارتفاعات زاگرس میانی، تحت تأثیر این اقلیم قرار دارند. تابستان‌ها گرم و خشک و زمستان‌ها سرد است، اما میزان بارش از مناطق ساحلی کمتر است. این نواحی برای کشاورزی دیم و دامداری مناسب هستند.
۴. اقلیم گرم و خشک (بیابانی و کویری): این اقلیم، که شامل مناطقی مانند دشت کویر و دشت لوت است، خشک‌ترین بخش‌های ایران محسوب می‌شود. ویژگی بارز آن اختلاف شدید دمایی بین شب و روز، تابستان‌های بسیار سوزان و خشک، و زمستان‌های نسبتاً معتدل با بارش بسیار ناچیز است. پوشش گیاهی در این مناطق محدود به گیاهان مقاوم به خشکی است.
۵. اقلیم گرم و مرطوب (جنوب): این بخش در سواحل جنوبی خلیج فارس و دریای عمان گسترده است. تابستان‌های این مناطق بسیار گرم و طولانی همراه با رطوبت بسیار بالا است، در حالی که زمستان‌ها بسیار معتدل و دلپذیرند.
سخن پایانی
این تنوع اقلیمی است که به ایران این امکان را داده است که در کنار بیابان‌های خشک، از جنگل‌های انبوه و مناطق مرتفع کوهستانی برخوردار باشد.
