آریوبرزن (در حدود ۳۳۰ پیش از میلاد)، یکی از فرماندهان نظامی ایرانی در دوران شاهنشاهی هخامنشی بود که با رشادت و وفاداری بی‌نظیر خود به ایران، در برابر تهاجم اسکندر مقدونی ایستادگی کرد. او به عنوان ساتراپ (استاندار) پارس، نقش حیاتی در دفاع از قلب امپراتوری ایفا کرد.
آریوبرزن؛ دلاور پارسی در برابر اسکندر
پس از شکست نهایی داریوش سوم در نبرد گوگمل و سقوط پایتخت‌های مهم، آریوبرزن به همراه تعدادی از نیروهای وفادار خود، تصمیم گرفت راه نفوذ اسکندر به مناطق جنوبی ایران را مسدود کند. او برای این منظور، موقعیتی استراتژیک در تنگه پارس (یا دروازه پارس)، که امروزه با نام تنگه بگلو شناخته می‌شود، برگزید.
تنگه پارس یک مسیر کوهستانی باریک بود که تنها امکان عبور تعداد محدودی از سربازان را در یک ردیف فراهم می‌کرد؛ شرایطی ایده‌آل برای یک نبرد دفاعی. آریوبرزن با تکیه بر دانش خود از مسیرهای کوهستانی، ارتشی کوچک اما مصمم را در این تنگه مستقر ساخت تا مانع پیشروی ارتش عظیم اسکندر شود.
مقاومت جانانه آریوبرزن
در نبردی حماسی که در پی پیوستن یک راهنمای خائن به اسکندر رخ داد، آریوبرزن و یارانش برای روزها مقاومت کردند. هرچند که سرانجام با دور زدن نیروهای او، آریوبرزن و اکثر سربازانش به شهادت رسیدند، اما مقاومت آن‌ها زمان ارزشمندی را برای داریوش سوم فراهم آورد و به اسکندر نشان داد که فتح ایران به آسانی نخواهد بود.
نام آریو برزن همواره به عنوان نمادی از شجاعت، دفاع از میهن و شرافت نظامی در تاریخ ایران جاودانه باقی مانده است.
