شهلا ناظریان یک اسطوره بود. صدایی فراموش نشدنی در هنر ایران. او نه فقط یک دوبلور، بلکه یک هنرمند چندوجهی بود. ناظریان در دوبله نقش‌های بزرگ را زنده کرد. صدای او در قلب فیلم‌های کلاسیک جهان پیچید. اینگرید برگمن در کازابلانکا بدون صدای او کامل نبود. او همسر حسین عرفانی بود. دختر عمه‌اش ایرج ناظریان بود. هنر در خانواده او ریشه داشت. این مقاله نگاهی به مسیر هنری او می‌اندازد. مسیر طولانی و پربار یک صداپیشه بزرگ.
تولد و ورود به دنیای گویندگی
شهلا ناظریان در سال ۱۳۲۶ متولد شد. این اتفاق در تهران رخ داد. او از کودکی با هنر آشنا بود. مادرش نقش مهمی در این مسیر داشت. تشویق مادر نقطه عطف زندگی او بود. او در سال ۱۳۴۱ وارد عرصه دوبله شد. آن زمان هنوز در دبیرستان تحصیل می‌کرد. او با اساتید بزرگی کار کرد. عطاءالله کاملی، سعید شرافت و محمدعلی زرندی مربیان اولیه او بودند. استعداد او خیلی زود نمایان شد. پیشنهاد روبیک او را به استودیو دماوند برد. او پنج سال در آنجا مشغول به کار شد. سرعت پیشرفتش باورنکردنی بود. او خیلی زود به گوینده نقش‌های اول تبدیل شد.
دوران طلایی دوبله؛ صدای بازیگران جهان
دوران فعالیت شهلا ناظریان اوج هنر دوبله ایران بود. او به جای ستارگان بزرگ دنیا حرف زد. اینگرید برگمن یکی از این ستارگان بود. صدای او بر روی برگمن در «کازابلانکا» نشست. این دوبله تاریخی در کنار حسین عرفانی شکل گرفت. گویندگی عرفانی به جای هامفری بوگارت ماندگار شد. ناظریان همچنین گوینده لورن باکال بود. دایان کیتون، سوفیا لورن و راکوئل ولش نیز از دیگر هنرمندانی بودند که صدای او را به خود گرفتند. او در کنار این اساتید، به جای مریل استریپ نیز بسیار صحبت کرد. یک اجرای شاخص دیگر، دوبله گوگوش در فیلم «در امتداد شب» بود. او در جشنواره کودک هم فعال بود.
سایر فعالیت‌ها: بازیگری، رادیو و مدیریت
فعالیت شهلا ناظریان محدود به استودیوهای دوبله نبود. او عرصه‌های دیگری را نیز فتح کرد. بازیگری تئاتر را از سال ۱۳۶۸ آغاز کرد. او در صحنه تئاتر حضور یافت. در تلویزیون نیز نقش‌آفرینی کرد. سریال‌هایی چون «این خانه دور است» در کارنامه او ثبت شد. فیلم‌های «خوش‌خیال» و «پرِ پرواز» از کارهای سینمایی او هستند. او در رادیو هم حضوری فعال داشت. برنامه «صبح جمعه با شما» یکی از این فعالیت‌ها بود. اجرای مسابقه «تلاش» به همراه همسرش، حسین عرفانی، نیز یکی از خاطرات خوب مخاطبان است. او در دهه هشتاد کمی کناره‌گیری کرد. بیماری باعث شد کمتر گویندگی کند. پس از آن بیشتر به عنوان مدیر دوبلاژ فعالیت کرد.
درگذشت و جمع‌بندی نهایی
متأسفانه فعالیت این هنرمند بزرگ به پایان رسید. شهلا ناظریان در چهارم اردیبهشت سال ۱۴۰۱ درگذشت. سن او ۷۴ سال بود. علت مرگ، ایست قلبی اعلام شد. او در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد. خانواده او نیز در هنر ریشه دارند. دخترش، مهسا عرفانی، راه او را در دوبله ادامه داد. شهلا ناظریان صدای یک نسل بود. صدای او میراثی بزرگ برای دوبله ایران محسوب می‌شود. هر بار که از کازابلانکا یاد می‌کنیم، نام او زنده خواهد ماند.
برای مطالعه بیشتر:
شهناز تهرانی: از لیلای صمد آقا تا زندگی پرفراز و نشیب در غربت
