مریم کاظمی یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های تئاتر معاصر ایران است. او بیش از سه دهه در عرصه بازیگری، کارگردانی و آموزش هنر فعالیت کرده و تأثیر مهمی بر رشد تئاتر کودک و نوجوان داشته است. بینش هنری، تحصیلات تخصصی و تعهد او به آموزش، مریم کاظمی را به الگویی برای هنرمندان جوان تبدیل کرده است. در ادامه، مروری داریم بر زندگینامه، مسیر حرفه‌ای و زندگی شخصی این بانوی هنرمند.
تولد و تحصیلات مریم کاظمی
مریم کاظمی در ۱ مرداد ۱۳۴۴ در تهران به دنیا آمد. از همان دوران نوجوانی، علاقه‌اش به دنیای نمایش آشکار بود. او تصمیم گرفت مسیر هنری خود را با تحصیل علمی و جدی دنبال کند.
در سال ۱۳۶۵ از هنرکده آزاد هنرپیشگی تحت نظر مصطفی اسکویی فارغ‌التحصیل شد. سپس در دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و در سال ۱۳۷۲، مدرک کارگردانی و بازیگری را از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران دریافت کرد.
او برای تکمیل مسیر هنری‌اش، در کارگاه‌های معتبر بین‌المللی از جمله دوره پانتومیم ژاک لکوک (زیر نظر فرانسوا لکوک و مارک پیرس) و دوره آموزش سیستم استانیسلاوسکی با مهین اسکویی شرکت کرد. این آموزش‌ها پایه‌های فکری و اجرایی خاصی در کارگردانی و تربیت هنری او به وجود آوردند.
مسیر فعالیت‌های هنری و آثار برجسته
مریم کاظمی از اواخر دهه شصت وارد فضای حرفه‌ای تئاتر شد. نخستین تجربه‌های موفقش با آثاری چون مسیح هرگز نخواهد گریست، توراندخت و سفارتخانه رقم خورد. همکاری با کارگردانان برجسته‌ای همچون جمشید اسماعیل‌خانی، آتیلا پسیانی، هما روستا و فرهاد آئیش، به او فرصت درخشیدن در نقش‌های متنوع را داد.
در دهه هفتاد، او با حضور در آثار ماندگاری مانند مرغ دریایی (۱۳۷۱)، چمدان (۱۳۷۲)، و ژاندارک در آتش (۱۳۷۲) توانست گستره هنرنمایی خود را تثبیت کند. از سال ۱۳۷۹ تمرکز اصلی او به سمت تئاتر کودک و نوجوان معطوف شد؛ حوزه‌ای که هنوز هم به‌عنوان یکی از فعال‌ترین چهره‌های آن شناخته می‌شود.
مریم کاظمی بنیان‌گذار و سرپرست گروه تئاتر مستقل است؛ گروهی که آثار ارزشمندی همچون خوابگردها و در جست‌وجوی مروارید را روی صحنه برد. او سال‌ها به عنوان مدرس بازیگری و کارگردانی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فعالیت داشت و در مقام دبیر جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان نقش پررنگی ایفا کرد.
در زمینه مدیریتی نیز حضور فعالی داشته است: عضویت در هیئت‌مدیره انجمن بازیگران و انجمن کارگردانان خانه تئاتر، نمایندگی در شورای داوری خانه تئاتر، و همکاری با انجمن بازیگران سینمای ایران از سوابق مهم اوست.
همسر و ازدواج مریم کاظمی
مریم کاظمی با محمد رحمانیان، نویسنده، نمایشنامه‌نویس و کارگردان مطرح ایرانی ازدواج کرده است. این زوج، یکی از زوج‌های شناخته‌شده دنیای نمایش ایران هستند.
محمد رحمانیان با آثاری نظیر مصاحبه، روزهای روشن، ترانه‌های محلی و فنز به عنوان یکی از برجسته‌ترین درام‌نویسان معاصر شناخته می‌شود. همکاری هنری این دو، تلفیقی از عشق و هنر بوده است.
از نمونه همکاری‌های مشترکشان می‌توان به نمایش ژاندارک در آتش اشاره کرد که رحمانیان نویسنده آن بود و کاظمی در آن به ایفای نقش پرداخت. آن‌ها همواره درک متقابل و حمایت هنری از یکدیگر را در مسیر فعالیت خود حفظ کرده‌اند.
با وجود شهرت هر دو چهره، این زوج هنرمند زندگی شخصی آرام و کم‌حاشیه‌ای دارند و تمرکزشان بر کار، آموزش و خلق آثار فاخر تئاتری است.
جمع‌بندی: چهره‌ای ماندگار در تئاتر ایران
مریم کاظمی نه‌تنها بازیگر و کارگردانی توانمند است، بلکه آموزگاری الهام‌بخش برای نسل جدید هنرمندان ایران به شمار می‌آید. نگاه جسورانه او به تئاتر کودک، پژوهش در ساختار نمایش ایرانی، و دلسوزی‌اش در تربیت شاگردان، جایگاهش را در هنر معاصر کشور تثبیت کرده است.
با گذشت سال‌ها، او هنوز بر صحنه‌های تئاتر حضوری پررنگ دارد؛ با همان شور و ذهنیت خلاقی که از آغاز در وجودش بود. زندگی هنری و شخصی مریم کاظمی و همسرش محمد رحمانیان، تصویری زیبا از پیوند عشق و هنر را در فرهنگ ایران نمایان می‌کند.
برای مطالعه بیشتر:
بیوگرافی کامل سمیرا حسن‌پور: مسیر هنری از تئاتر بیضایی تا سیمرغ‌های فجر و ازدواج
