زویا امامی را میتوان یکی از چهرههای آرام اما تأثیرگذار تئاتر و تلویزیون ایران دانست. او با نگاهی مهربان، صدایی گرم و بازیهایی صادقانه، طی نیمقرن حضور در عرصه هنر، توانست در دل مخاطبان جای بگیرد.
تمایز امامی در گزیدهکاریاش بود؛ او هیچگاه به دنبال حضور پرشمار در آثار نبود و نقشهایی را انتخاب میکرد که معنا، احساس و عمق انسانی داشتند.
زندگی هنری او، از روزهای نوجوانی در تئاتر تا آخرین سالهای عمر، بازتابی از عشق ماندگارش به بازیگری و انسانیت است.
تولد و آغاز مسیر هنری
زویا امامی در سال ۱۳۳۴ در تهران متولد شد. تحصیلاتش را در رشته بازیگری و کارگردانی سینما در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به پایان رساند و از همان جوانی ارتباط عمیقی با دنیای نمایش پیدا کرد.
در تابستان ۱۳۴۸، وقتی تنها ۱۵ سال داشت، وارد هنرکده آزاد هنرپیشگی شد و زیر نظر استاد بزرگ مصطفی اسکویی آموزش دید. او با روش استانیسلاوسکی آشنا شد و از همان دوران، پایهای محکم برای حضور طولانیمدت در تئاتر و تلویزیون ساخت.
زویا امامی سالها در صحنههای تئاتر نفس کشید و با اجراهای متعدد توانست به یکی از بازیگران با تجربه و فکری تبدیل شود. کارنامه او از تلهتئاترها تا اجراهای کلاسیک، پر از نقشهایی است که با روحش پیوند داشتند.
فعالیتهای هنری در تلویزیون و سینما
ورود رسمی زویا امامی به تلویزیون در سال ۱۳۷۵ با سریال «وکلای جوان» به کارگردانی بهرام کاظمی آغاز شد. با نقش میهمان در این اثر، توجه مخاطبان را به خود جلب کرد و نشان داد حضورش میتواند رنگی تازه به قاب تلویزیون ببخشد.
چند سال بعد، در فیلم «شیفته» (۱۳۷۹) به نویسندگی و کارگردانی محمدعلی سجادی در نقش همسر جمشید (با بازی جمشید هاشمپور)، اجرایی بهیادماندنی ارائه داد. این نقش، نقطه ورود موفقش به سینما بود.
زویا امامی در آثار شاخصی چون:
- آژانس دوستی (۱۳۷۸) – در نقش خانم تهرانی، همسر فردوس تهرانی.
- در چشم باد (۱۳۸۸) – همکاری با مسعود جعفری جوزانی در نقشی پرقدرت و ماندگار.
- آسمان همیشه ابری نیست (۱۳۸۹) – در نقش مادری دلسوز و مؤثر.
- پردهنشین – اثر اجتماعی به کارگردانی بهروز شعیبی.
- معمای شاه (۱۳۹۴) – در نقش «نیر»، از برجستهترین اجراهای تلویزیونیاش.
در سینما نیز علاوه بر «شیفته»، در فیلم «خسیس» به کارگردانی احمد کاوری در کنار اکبر عبدی بازی کرد.
صدای گرم او در برنامه رادیو هفت نیز، چهرهای دیگر از هنرش را نمایان کرد. زویا امامی بازیگری بود که بین احساس و سکوت تعادل ایجاد میکرد.
همسر، فرزندان و روزهای تلخ زندگی
زویا امامی سالها با کاظم هژیرآزاد، بازیگر و کارگردان شناختهشده سینما و تئاتر ایران، زندگی مشترک داشت. این ازدواج از اواخر دههی پنجاه شکل گرفت و حاصل آن دو پسر بود: آرش و آرمان.
آرش نوازنده و آهنگساز حرفهای است و در عرصه موسیقی فعالیت دارد. اما آرمان، پسر کوچکتر، نوازنده تار و سهتار بود که در شهریور ۱۴۰۰ در سن ۲۸ سالگی بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت.
مرگ آرمان، زخمی عمیق در قلب زویا امامی بر جای گذاشت. پس از آن، او دچار افسردگی شدید شد و با وجود درمان، دیگر نتوانست به دنیای هنر بازگردد.
ابتلا به پارکینسون از سال ۱۴۰۱ و مشکلات تنفسی ناشی از کرونا در نهایت، انرژی او را تحلیل برد.
در شامگاه ۱۵ آبان ۱۴۰۴، زویا امامی بر اثر ایست قلبی در منزلش درگذشت. همسرش، کاظم هژیرآزاد، با اندوه فراوان خبر درگذشت او را اعلام کرد و بهدرستی گفت: “همسرم بعد از رفتن آرمان، دیگر نتوانست ادامه دهد.”
جمعبندی: یاد زنی که هنر را با عشق زندگی کرد
زویا امامی تنها یک بازیگر نبود؛ او زنی بود با قلبی بزرگ، صدایی گرم و روحی عاشق هنر. از کلاسهای هنری نوجوانی تا صحنههای تئاتر و سریالهای تلویزیونی، زندگیاش را وقف فرهنگ و انسانیت کرد.
مرگ او، نه پایان یک زندگی، بلکه پایان فصلی آرام از تاریخ هنر ایران است؛ فصلی که در آن صداقت بازیگری بر جلوه شهرت ترجیح داده شد.
یادش گرامی، نامش ماندگار، و میراث هنریاش، چراغی برای نسلهای آینده بازیگران خواهد بود.
برای مطالعه بیشتر:
بیوگرافی سپیده خداوردی | بازیگر سینما، نوازنده تار و کنترباس و همکاری با شجریان
