عملیات های نظامی ایران در طول جنگ ایران و عراق (دفاع مقدس) نمادی از مقاومت، ابتکار و فداکاری نیروهای مسلح بود. در حالی که سالهای اولیه با عقبنشینی و از دست دادن مناطق تحت تأثیر قرار گرفت، ایران با اجرای عملیات های بزرگ و تعیین کننده، توانست ابتکار عمل را از عراق بگیرد و مسیر جنگ را تغییر دهد. در اینجا به سه مورد از مهمترین عملیاتها اشاره میشود:
بررسی عملیات های نظامی ایران
۱. عملیات بیت المقدس (اردیبهشت و خرداد ۱۳۶۱): این عملیات بزرگترین و حیاتیترین پیروزی ایران محسوب میشود. هدف اصلی آزادسازی خرمشهر بود که از روزهای ابتدایی جنگ اشغال شده بود. این عملیات به صورت مرحلهای اجرا شد و در نهایت منجر به آزادسازی کامل خرمشهر پس از ۱۹ ماه اشغال گردید. این پیروزی تأثیر روحی و سیاسی عظیمی بر طرفین و افکار عمومی جهان گذاشت.
۲. عملیات رمضان (تیر ۱۳۶۱): پس از آزاد سازی خرمشهر، ایران تصمیم گرفت به جای توقف، برای جلوگیری از سازماندهی مجدد عراق و برای رسیدن به اهداف سیاسی، مستقیماً وارد خاک عراق شود. عملیات رمضان اولین باری بود که نیروهای ایرانی وارد خاک عراق شدند. اگرچه هدف نهایی (تصرف بصره) محقق نشد، اما این عملیات نشاندهنده توانایی ایران در تغییر استراتژی دفاعی به تهاجمی بود و عراق را مجبور به استفاده گسترده از سلاحهای شیمیایی کرد.
۳. عملیات کربلای ۵ (دی ۱۳۶۵): این عملیات در منطقه شلمچه و اروندرود اجرا شد و یکی از سختترین و خونین ترین نبردهای جنگ بود. هدف اصلی این عملیات های نظامی، باز کردن راهی به سوی بصره و تحت فشار قرار دادن رژیم عراق برای پذیرش قطعنامه بود. با وجود تلفات سنگین، این عملیات توانست نیرو های عراقی را در مناطق استراتژیک کرانهای به شدت تضعیف کرده و توان دفاعی آنها را برای پذیرش آتشبس متأثر سازد.
سخن پایانی
این عملیات های نظامی هرکدام با تاکتیک های متفاوت و با هدف دستیابی به اهداف استراتژیک و سیاسی خاصی طراحی و اجرا شدند و تأثیر ماندگاری بر پایان جنگ و تاریخ نظامی ایران بر جای گذاشتند.
