زندگی نامه امام حسن مجتبی (ع) :
در پیک وی میخوانید: ولادت امام حسن مجتبی (ع)، دومین پیشوای شیعیان، در شب نیمه ماه رمضان سال سوم هجری قمری در شهر مدینه منوره اتفاق افتاد. این میلاد فرخنده، نه تنها برای خانواده اهل بیت، بلکه برای تمام مسلمانان آن زمان، نویدبخش رحمت و هدایت بود. امام حسن (ع) نخستین فرزند حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) و نخستین نوه پیامبر گرامی اسلام (ص) بودند.
تولد در خانه وحی
با تولد امام حسن (ع)، خانه علی و فاطمه، که خانه‌ای آسمانی و محل نزول وحی بود، بار دیگر به نور الهی روشن شد. پیامبر اکرم (ص) پس از شنیدن خبر ولادت نوه خود، با شادمانی به خانه دخترشان آمدند. ایشان نوزاد را در آغوش گرفتند، در گوش راست او اذان و در گوش چپ اقامه گفتند و به امر خداوند، نام «حسن» را برای ایشان برگزیدند. این نام پیش از آن در میان اعراب سابقه‌ای نداشت و از سوی پروردگار تعیین شده بود.
ویژگی‌های دوران کودکی
امام حسن مجتبی (ع) در محیطی سرشار از نور نبوت و ولایت پرورش یافتند. پیامبر (ص) علاقه و محبت ویژه‌ای به این نوه گرامی خود داشتند و همواره او و برادرش، امام حسین (ع) را بر زانوی خود می‌نشاندند و می‌فرمودند: «اللهم إنی أحبّهما فأحبّهما»؛ خداوندا، من این دو را دوست دارم، تو نیز آنان را دوست بدار.
تربیت آسمانی در دامان پیامبر (ص)
امام حسن (ع) در دوران کودکی، بیشترین زمان را با پیامبر سپری می‌کردند و از ایشان علم، اخلاق، حلم، صبر و متانت را می‌آموختند. این تربیت الهی، شخصیت امام حسن را به گونه‌ای شکل داد که در بزرگسالی به الگویی بی‌نظیر از تقوا، بردباری و بزرگواری تبدیل شدند.
نسب شریف امام حسن (ع)
امام حسن بن علی بن ابی‌طالب (ع)، فرزند امیرالمؤمنین علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) است. از طرف پدر به خاندان هاشمی می‌رسند که از شریف‌ترین تبارهای قریش بودند و از طرف مادر، نوه پیامبر گرامی اسلام (ص) محسوب می‌شوند. ایشان نخستین امامی هستند که هم از سوی پدر و هم از سوی مادر به پیامبر (ص) می‌رسند.
القاب و صفات امام حسن (ع)
امام حسن (ع) دارای القاب متعددی بودند که هر کدام بیانگر ویژگی خاصی از شخصیت ایشان است. معروف‌ترین لقب ایشان، مجتبی است که به معنای «برگزیده» است. از دیگر القاب ایشان می‌توان به «کریم اهل بیت»، «تقی»، «زکی»، «سید» و «سبط اکبر» اشاره کرد.
کریم اهل بیت
یکی از مشهورترین ویژگی‌های امام حسن (ع)، بخشندگی و سخاوت مثال‌زدنی ایشان بود. ایشان در دوران زندگی خود، دو بار تمام دارایی خود را در راه خدا بخشیدند و سه بار نیز نصف اموال خود را برای مستمندان دادند. همین بزرگواری و ایثار سبب شد که در میان مسلمانان به «کریم اهل بیت» معروف شوند.
دانش و علم امام حسن (ع)
امام حسن مجتبی (ع) دارای علم و دانش الهی بودند و در مسائل فقهی، دینی، اخلاقی و اجتماعی، از مرجع‌ترین افراد زمان خود محسوب می‌شدند. علم ایشان برگرفته از علم پیامبر (ص) و امیرالمؤمنین علی (ع) بود. سخنان حکیمانه امام حسن (ع) در منابع اسلامی بسیار نقل شده‌اند و همچنان الهام‌بخش مسلمانان هستند.
نمونه‌ای از سخنان امام حسن (ع)
«من از پیامبر (ص) شنیدم که فرمود: بهترین مردم کسی است که به مردم سود برساند.»
امامت امام حسن مجتبی (ع)
پس از شهادت امیرالمؤمنین علی (ع)، امام حسن (ع) به عنوان دومین امام شیعیان عهده‌دار مقام امامت شدند. در آن زمان، شرایط سیاسی و نظامی بسیار پیچیده بود. امام حسن (ع) به دلیل مصلحت اسلام و برای جلوگیری از خونریزی مسلمانان، با معاویه صلح کردند؛ این صلح که به صلح‌نامه امام حسن معروف است، از تصمیمات تاریخی و هوشمندانه‌ای بود که آینده اسلام را از خطر جدی نجات داد.
نقش امام حسن در تقویت دین
گرچه دوران امامت ایشان کوتاه بود، اما نقش ایشان در تثبیت بنیادهای دینی، روشنگری امت، و حفظ وحدت مسلمانان بسیار مؤثر بود. ایشان همواره به تبیین معارف اسلامی و پاسخ به شبهات دینی مشغول بودند و در این راه شاگردان بزرگی تربیت کردند.
شهادت مظلومانه امام حسن (ع)
امام حسن مجتبی (ع) سرانجام در سن ۴۷ سالگی، به دست همسرش جعده و به تحریک معاویه، مسموم شدند و به شهادت رسیدند. پیکر ایشان در قبرستان بقیع در مدینه به خاک سپرده شد و آرامگاهشان همچنان زیارتگاه عاشقان اهل بیت است.
فضیلت نیمه رمضان
نیمه ماه مبارک رمضان، به برکت ولادت امام حسن مجتبی (ع)، یکی از شب‌های بسیار پرفضیلت اسلامی محسوب می‌شود. مسلمانان در این شب با برگزاری مراسم جشن، ذکر صلوات، قرائت قرآن و تبیین شخصیت امام حسن (ع)، این مناسبت مبارک را گرامی می‌دارند.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
ولادت امام حسن مجتبی (ع) نقطه عطفی در تاریخ اسلام بود. شخصیتی که الگوی کامل اخلاق، سخاوت، تقوا، علم و حلم است. مطالعه زندگی ایشان، نه تنها شناختی عمیق‌تر از تاریخ اسلام به ما می‌دهد، بلکه راهی برای الگوگیری در زندگی فردی و اجتماعی امروز ماست. از این رو، بزرگداشت میلاد ایشان فرصتی برای ترویج اخلاق نبوی و فرهنگ اهل بیت (ع) در جامعه اسلامی است.
